4 tom paruzyjny – wykład X – str. 495
Proponowane środki zaradcze – społeczne i finansowe
szybko wszystkie wady obecnego systemu społecznego. Proponuje się, żeby owej redystrybucji ziemi dokonać nie na drodze proporcjonalnego podziału między wszystkich członków rodziny ludzkiej, ale poprzez potraktowanie jej jako jednej wielkiej posiadłości, pozwalając każdej osobie użytkować na zasadach dzierżawy dowolnie wybraną część obecnej własności oraz pobieranie podatku gruntowego oraz czynszu dzierżawnego od każdego użytkownika w wielkości proporcjonalnej do wartości ziemi (wyłączając wartość budynków i innych usprawnień znajdujących się na niej).W ten sposób działki niezabudowane byłyby obciążone tak samo wysokim podatkiem i czynszem, jak zabudowane, a nieużytki – jak przyległe pola uprawne. Ustanowiony w ten sposób podatek tworzyłby fundusz, z którego opłacane byłyby wszelkie przedsięwzięcia na rzecz wspólnego dobra – szkoły, ulice, szlaki kolejowe, wodociągi itp. oraz lokalne i ogólne rządy. Stąd właśnie wywodzi się nazwa tej teorii – „jedyny podatek”.
Skutkiem takiego prawa byłoby oczywiście udostępnienie tysięcy działek miejskich i nieużytków dla rzeczywistego osadnictwa. Gdyby zaś wszystkie podatki – od bydła, maszyn, transakcji i wszelkich innych urządzeń – miały zostać zastąpione jednym podatkiem gruntowym, to musiałby on być dość pokaźny. Byłby on jednak zróżnicowany, tak by nie występowało żadne uprzywilejowanie. Ubogie ziemie rolnicze albo tereny odległe od szlaków komunikacyjnych byłyby opodatkowane niżej w stosunku do lepszych gruntów i tych, które położone są bliżej dróg. Działki miejskie byłyby oszacowane przy uwzględnieniu wartości, lokalizacji i otoczenia.
Takie prawo, gdyby wprowadzić go w życie, po dziesięciu latach działania doprowadziłoby nieuchronnie do spadku wartości nieruchomości, a z czasem sprawiłoby, że miliony hektarów ziemi i tysiące działek miejskich zostałoby udostępnionych dla wszystkich, którzy chcieliby z nich skorzystać, płacąc wyznaczony czynsz. Pan Henry George skorzystał z okazji, że Papież Leon XIII wydał encyklikę na temat świata pracy, by opublikować broszurę stanowiącą odpowiedź, zatytułowaną: „List otwarty do Papieża Leona XIII” itd. Ponieważ tekst ten zawiera wiele wartościowych myśli, mieszczących się w ramach naszego tematu, a poza tym podaje dalszy opis teorii, którą właśnie rozważamy, zacytujemy z niego obszerne fragmenty.