4 tom paruzyjny – wykład VII – str. 330
Zgromadzenie narodów i przygotowanie żywiołów
Inni usiłują uchwalić prawne zabezpieczenia – zobowiązać producentów do płacenia wysokich wynagrodzeń i sprzedawania swoich wyrobów z niewielkim zyskiem. Zapominają oni o tym, że jeśli tutaj kapitał nie będzie przynosił zysków, to zostanie ulokowany gdzie indziej. Fabryki będą wybudowane, ludzie zatrudnieni i produkcja uruchomiona tam, gdzie warunki są dogodniejsze, gdzie są niższe zarobki i korzystniejsze ceny.
Perspektywy na najbliższą przyszłość okażą się jednak w obecnych warunkach jeszcze bardziej ponure, gdy spojrzymy na to zagadnienie nieco szerzej. Prawo podaży i popytu rządzi tak pracą, jak i kapitałem. Kapitał jest równie czujny jak świat pracy w poszukiwaniu bardziej dochodowego zatrudnienia. Inwestorzy są równie dobrze poinformowani i lokują swe pieniądze to tu, to tam, po całym świecie. Jednak kapitał i praca zmierzają w przeciwnych kierunkach i rządzą się przeciwnymi zasadami. Wykwalifikowani robotnicy szukają miejsc, gdzie płace są najwyższe. Kapitał szuka takich regionów, w których zarobki są najniższe, by przez to zapewnić sobie większy zysk.
Mechanizacja łaskawie służyła kapitałowi i nadal mu wiernie służy. Jednak wzrostowi kapitału i zwiększeniu liczby maszyn towarzyszy „nadprodukcja” – czyli sytuacja, w której produkuje się więcej, niż można z zyskiem sprzedać – konkurencja, zmniejszanie się cen i wynikające z tego pomniejszenie zysków. To prowadzi w naturalny sposób do powstawania związków, mających na celu utrzymanie cen i zysków zwanych trustami. Jest jednak rzeczą wątpliwą, czy i one będą w stanie się utrzymać. Jeśli tak, to tylko w tych dziedzinach, gdzie chodzi o produkcję artykułów opatentowanych albo towarów o podaży ograniczonej czy też regulowanej prawem, które wcześniej czy później zostanie zmienione.
ZATRWAŻAJĄCE SPOJRZENIE
NA ZAGRANICZNĄ KONKURENCJĘ W PRZEMYŚLE
W tej sytuacji otwiera się znów nowe pole dla przedsiębiorczości i kapitału, a nie dla świata pracy. Japonia i Chiny budzą się z wiekowego snu i wchodzą w krąg zachodniej cywilizacji.