4 tom paruzyjny – wykład IX – str. 419
Nieuchronność konfliktu – świadectwo mądrych tego świata
otrzymując codzienne wynagrodzenie, jest złodziejem, że kapitalista jest nieprzyjacielem, a milioner wrogiem publicznym, który winien być wyzuty z praw i zastrzelony na miejscu.
Nie da się oddzielić wielkich fortun prywatnych od wysokiej cywilizacji. Najbogatszą społecznością na świecie, licząc dochód na osobę, jest obecnie plemię pierwotnych Indian Osage. Ich łączny majątek jest proporcjonalnie dziesięć razy większy niż w Stanach Zjednoczonych. Jest on własnością wspólną. Społeczna własność nie musi być konsekwencją barbarzyństwa, ale w każdym państwie, które usiłuje osiągnąć społeczną i ekonomiczną równość, gdzie bogactwo „wypracowywane jest przez świat pracy”, bez interwencji kapitału, tak jak to ma miejsce w Chinach i Indiach, zarobki są niskie, położenie robotnika nędzne, a postęp niemożliwy. Gdyby obecny majątek Stanów Zjednoczonych równo podzielić między wszystkich mieszkańców, to suma, która przypadłaby każdemu wynosiłaby, wedle danych ze spisu, około 1000 dolarów.
Gdyby została ustanowiona taka równość, to z pewnością ustałby postęp. Gdyby warunek ten dominował od początku, to bylibyśmy pogrążeni w stagnacji. Tylko w warunkach koncentracji bogactwa można podporządkować sobie naturę i zmusić jej siły do usług na rzecz cywilizacji. Dokąd kapitał, dzięki mechanizacji, nie ujarzmi pary, elektryczności i grawitacji, uwalniając człowieka od konieczności ustawicznego wysiłku po to tylko, by przetrwać, ludzkość będzie stać w miejscu albo się cofać. Kolej, telegraf, flota, miasta, biblioteki, muzea, uniwersytety, katedry, szpitale – wszystkie wielkie przedsięwzięcia wzbogacające i upiększające życie oraz zapewniające lepsze warunki życia ludzkiego – są skutkiem koncentracji kapitału w rękach garstki ludzi.
Nawet gdybyśmy chcieli ograniczyć możliwość gromadzenia dóbr, to i tak społeczeństwo nie dysponuje środkami, za pomocą których dało by się to zrealizować. Nie da się ujarzmić umysłu ludzkiego. Różnice między ludźmi są zasadnicze i wrodzone. Zostały one ustanowione przez Nadrzędną Moc i nie mogą zostać zniesione uchwałą Kongresu. W zmaganiach między mózgami a liczbami, zawsze wygrywały mózgi i tak będzie nadal.
Choroba społeczna jest poważna i groźna, jednak nie jest ona tak niebezpieczna jak doktorzy i lekarstwa. Polityczni znachorzy ze swą sarsaparyląs, plastrami i pigułkami leczą objawy zamiast usuwać przyczynę. Swoboda bicia monet srebrnych, wzrost dochodu na osobę, ograniczanie imigracji, tajne wybory i uprawnienia wyborcze