4 tom paruzyjny – wykład IX – str. 452
Nieuchronność konfliktu – świadectwo mądrych tego świata
Jest to odwrócenie postępu cywilizacji i ponowny marsz w kierunku wieków ciemnoty.
W jaki sposób będziecie w stanie stwierdzić, który z synów rolników okaże się wielkim człowiekiem, jeśli nie wykształcicie ich wszystkich? Czy zamierzamy powołać komisję, która będzie objeżdżała wsie i wybierała tych, którzy zostaną wykształceni?
Ach, przyjaciele, jest inna przyczyna, dla której ludzie przenoszą się do miast porzucając gospodarstwa rolne. Jest nią wasze ustawodawstwo, które doprowadza do zajęcia hipoteki rolników i ich gospodarstw. Dzieje się tak dlatego, że wasze ustawodawstwo uczyniło życie rolnika cięższym dla samego rolnika, dlatego że klasy nieprodukcyjne produkują ustawy, które sprawiły, że rynkowa spekulacja artykułami rolnymi jest bardziej opłacalna niż sama produkcja.
Rzuca się oskarżenie, że to rolnik ponosi winę za obecny stan rzeczy! Sugeruje się, że rozwiązaniem jest zamykanie szkół, żeby ludzie nie okazywali niezadowolenia! Jak można tak mówić, przyjaciele! Niezadowolenie będzie tak długo, dokąd będzie istniała przyczyna niezadowolenia. Dlaczegóż to owi krytycy, zamiast usiłować przeszkodzić ludziom w uświadomieniu sobie swojego położenia, nie spróbują poprawić sytuacji rolników w tym kraju?”
Angielskie czasopismo The Rock [Skała] domagało się wyjaśnień, ale ich nie otrzymało. Cytujemy:
„Kipiący niepokój, sprzeczne interesy i przeciwne prądy, rozlewające się po całym świecie, utrzymują cywilizowaną ludzkość w ustawicznym stanie podniecenia. Napięcie nerwów i umysłów rośnie niemal z tygodnia na tydzień. Występujące w niewielkich odstępach czasowych zaskakujące wydarzenia wstrząsają światem polityki i przemysłu z siłą trzęsienia ziemi, a ludzie uświadamiają sobie, jak skumulowane są żywioły zniszczenia, które czają się pod powierzchnią społeczeństwa. Politycy starający się zmodyfikować kierunek działania tych sił przyznają otwarcie, że nie są w stanie nad nimi zapanować ani nawet przewidzieć dokładnie skutków ich działania.
Wśród całego zamieszania nie kończących się teorii, propozycji, eksperymentów i proroctw są dwa takie punkty, co do których zgadzają się wszyscy najpoważniejsi intelektualiści. Z jednej strony dostrzegają oni zagrożenie potężną katastrofą, która wstrząśnie całym światem i rozkruszy obecną strukturę życia politycznego i społecznego, w której żywioły zniszczenia muszą wytracić swą energię,