5 tom paruzyjny – wykład XII – str. 329
Przedmiot pojednania – człowiek
którzy nie mają nadziei; podaje też podstawę tej nadziei – fakt, iż Jezus umarł za grzech człowieka i zmartwychwstał, aby stać się tym, który człowieka usprawiedliwia; dlatego wszyscy „zasnęli w Jezusie”, czyli zostali zgodnie z prawem uwolnieni spod wyroku śmierci i podlegają Jezusowi, aby Boską mocą zostali przywróceni do życia. Gdyby apostoł chciał powiedzieć, że tylko święci zostaną w ten sposób ubłogosławieni przez Jezusa, to łatwo zauważyć, że wierzący w tamtym czasie i potem nie znajdowaliby w jego słowach zbyt wielkiego pocieszenia, gdyż ogromna większość przyjaciół tychże wierzących, zarówno w tamtym czasie, jak i później, nie mogła być określona mianem świętych; gdyby więc obudzenie ze śmierci było błogosławieństwem przeznaczonym jedynie dla świętych, rozważana właśnie myśl nie stanowiłaby pocieszenia, lecz wręcz przeciwnie, powód do troski i przygnębienia. Apostoł mówi tu jednak, że cały świat w ten sposob zasnął w Jezusie, chociaż nikt o tym nie wie oprócz Niebiańskiego Ojca i Jego poświęconego ludu, który poprzez Słowo Prawdy został pouczony przez Boga o Jego przyszłych planach, aby mógł radować się długością, szerokością, wysokością i głębokością Boskiej dobroci, a nie „smucić się, jako i drudzy, którzy [owej podstawowej] nadziei nie mają”.
Głęboki sen oznacza całkowitą nieświadomość; podobnie śmierć, symboliczny sen, to okres absolutnej nieświadomości – a nawet więcej: to okres absolutnego nieistnienia, z wyjątkiem tego, co zostaje zachowane w Boskim zamierzeniu i mocy. Dlatego więc dla tych, którzy zostaną przywróceni do życia, obudzenie ze śmierci będzie oznaczało odzyskanie świadomości, jaką mieli dokładnie w momencie utracenia tej świadomości na skutek śmierci. Ludzie nie będą mieli poczucia upływu czasu między tymi momentami. Według ich świadomego odczucia chwila przebudzenia nastąpi natychmiast po chwili, w której umarli.
Podobne zjawisko zaobserwowano u osób, które odniosły obrażenia powodujące ucisk mózgu, tak że na pewien czas utraciły świadomość, choć ich życie nie zostało przerwane. Kiedy ucisk mózgu zostaje zlikwidowany poprzez trepanację, dana osoba odzyskuje nagle świadomość i w wielu przypadkach zdarza się,