6 tom paruzyjny – wykład XIV – str. 567
Różnorodne ziemskie obowiązki Nowego Stworzenia
niekoniecznie stosuje się jednak do obciążenia hipoteką nieruchomości na kwotę uznaną za mniejszą od jej rzeczywistej wartości. Nie będzie to pożyczaniem w sensie zakazanym, lecz jedynie tymczasowym sprzedaniem części danej nieruchomości, z możliwością jej ponownego odzyskania.
Wdowy i sieroty nie odpowiadają za długi zmarłej głowy rodziny, zarówno w świetle prawa ludzkiego, jak i Bożego. Towary sprzedane mężowi czy ojcu zostały nabyte w wyniku transakcji z nim zawartych, na jego odpowiedzialność i zgodnie z uznawanymi przez niego zasadami uczciwości, więc osoby trzecie nie mogą być pociągnięte do odpowiedzialności, chyba że z własnej woli przyjmują tę odpowiedzialność w sposób bezpośredni lub pośredni. Gwarancją spłaty długu może być należąca do kredytobiorcy nieruchomość (z wyjątkiem części zagwarantowanej przez prawo rodzinie). Długi niegwarantowane zastawem hipotecznym zostają umorzone z chwilą śmierci dłużnika, chyba że przejmie je dobrowolnie ktoś z członków rodziny. Poruszamy tę kwestię, gdyż słyszeliśmy o ubogich wdowach i sierotach, które na mocy Boskiego, jeśli nie ludzkiego prawa czuły się zobowiązane spłacić długi męża i ojca, co bardzo je obciążało.
Pańska rada dla Jego ludu, dotycząca drugiej strony takich sytuacji, jest równie jasna. Widząc braci w potrzebie, powinni oni czynić dobrze, „pożyczać, nic się stąd nie spodziewając” – nie licząc na uzyskanie w zamian podobnych lub innych korzyści. Nie zapominajmy jednak, że oprócz zalecenia, by „pożyczać”, istnieje także pouczenie, by nie zaciągać pożyczek. Wynika stąd, że jeśli brat prosi o pożyczkę, to posiada pewne środki i będzie w stanie spłacić dług, a tylko przejściowo jest w potrzebie oraz może zagwarantować wierzycielowi zwrot pożyczki. Pożyczka udzielona bratu, by go wesprzeć w potrzebie, powinna być bezpłatna, bezinteresowna, bez odsetek (lichwy), a jedynie na warunkach zwrotu pożyczonej kwoty w ustalonym terminie. Ma ona być wyrazem uczynności i braterskiej miłości.