2 tom paruzyjny – wykład IX – str. 331
Człowiek grzechu – Antychryst
przez cesarzy rzymskich trwały bardzo krótko, wyjąwszy prześladowania za czasów Dioklecjana, które z różną siłą trwały przez 10 lat. Pomiędzy tymi prześladowaniami były długie okresy pokoju i ciszy. Pod władzą cesarzy chrześcijaństwo było niepokojone, ale nie zostało „starte”; można raczej powiedzieć, że wspaniale się rozwijało.
Jakże inne były prześladowania papieskie, którym podlegali nie tylko przywódcy, lecz wszyscy, i które trwały nie przez kilka miesięcy, lecz nieprzerwanie! To, co pod panowaniem pogańskich cesarzy było przejściową modą lub szaleństwem, za czasów papieży stało się zorganizowanym systemem, który podsycany był fanatyzmem religijnym i intrygami ambicji oraz inspirowany szatańską gorliwością, energią i okrucieństwem, którego nie można porównać z niczym innym w całych dziejach ludzkości. Odpadły kościół odłożył miecz ducha i, trzymając się mocno ramienia cesarstwa, ze straszliwą furią obrócił swoją cielesną broń przeciwko wszystkim słabszym przeciwnikom, którzy stali na drodze jego ambicji. Jednocześnie system ten uległością i pochlebstwem zwodził możnych, aż zdobył ich zaufanie, po czym mógł uzurpować sobie ich pozycję i władzę.
Zarówno pogaństwo, jak i herezja stały się wówczas przedmiotem prześladowań – szczególną uwagę zwrócono przy tym na herezję. „Tak zwane duchowieństwo chrześcijańskie”, pisze Edgar, „przewrotnie zastosowało prawa żydowskiej teokracji i zapisy żydowskich annałów dla niechrześcijańskiego i podłego celu obudzenia demona prześladowań przeciwko rozpadającym się pozostałościom greckich i rzymskich [pogańskich] przesądów. (…) Rozplótłszy starożytną tkaninę politeizmu, przenieśli jego dochody do systemu kościelnego, państwowego i wojskowego. (…) Pogaństwo zostało wygnane z rzymskich terytoriów. (…) Przekonania zastąpiono przymusem, a ewangelię terrorem. Twarz pokrywa się rumieńcem, gdy czytamy Symmachusa i Libaniusza, dwóch pogańskich oratorów, apelujących o rozsądek i perswazję w propagowaniu religii, podczas gdy Teodozjusz i Ambrozjusz,