4 tom paruzyjny – wykład VII – str. 322
Zgromadzenie narodów i przygotowanie żywiołów
„Przy zastosowaniu najlepszych obecnie maszyn jeden człowiek może wyprodukować bawełniane ubrania dla 250 ludzi. Jeden człowiek może wyprodukować tkaniny wełniane dla 300 ludzi. Jeden człowiek może wyprodukować obuwie dla 1000 ludzi. Jeden człowiek może wypiec chleb dla 200 ludzi. Mimo to tysiące ludzi nie może dostać bawełny, wełny, obuwia czy chleba. Musi być jakaś przyczyna takiego stanu rzeczy. Musi być jakiś sposób zaradzenia temu haniebnemu stanowi anarchii, w jakim się znaleźliśmy. A zatem, jaki jest ten środek zaradczy?”
Topeka State Journal pisze:
„Prof. Hertzka, austriacki ekonomista i polityk, obliczył, że przy zastosowaniu nowoczesnych technologii i maszyn produkcja rozmaitych gałęzi przemysłu, zaspokajająca potrzeby 22 milionów Austriaków w każdej dziedzinie życia, wymagałaby zatrudnienia 615 tysięcy ludzi przy zachowaniu zwykłego czasu pracy. Zaspokojenie zapotrzebowania na towary luksusowe wymagałoby dodatkowego zatrudnienia zaledwie 315 tysięcy pracowników. Dalej oblicza on, że ogólna liczba mężczyzn i kobiet w wieku produkcyjnym, między 16 a 50 rokiem życia, wynosi obecnie w zaokrągleniu 5 milionów. Te obliczenia doprowadzają go dalej do wniosku, że powyższa liczba pracowników, przy pełnym zatrudnieniu i wyposażona w nowoczesne maszyny i technologie, mogłaby zaspokoić podstawowe i luksusowe potrzeby całej ludności pracując przez trzydzieści siedem dni w roku w takich samych godzinach jak obecnie. Gdyby zdecydowali się oni przepracować 300 dni w roku, to wystarczyłoby, aby pracowali jedną godzinę i dwadzieścia minut dziennie.
Jeśli obliczenia prof. Hertzka odnoszące się do Austrii są słuszne, to można je zastosować z niewielkimi zmianami do każdego innego kraju, nie wyłączając Stanów Zjednoczonych. W Kalifornii pracuje kombajn parowy, który obsługiwany przez trzy osoby potrafi dziennie zżąć i powiązać zboże z 36 hektarów. Przy użyciu pługu wieloskibowego ciągniętego przez parowy traktor można zaorać 35 hektarów pola dziennie. Pewien piekarz w Brooklynie zatrudnia 350 ludzi i wypieka 70 tysięcy bochenków dziennie, co daje 200 bochenków dziennie na jednego zatrudnionego. Stosując maszynę McKay’a, jeden człowiek może wyprodukować 300 par butów w czasie, który przy produkcji ręcznej pozwalałby na uszycie pięciu par. W fabryce narzędzi rolniczych 500 ludzi wykonuje obecnie pracę 2500 ludzi.