4 tom paruzyjny – wykład VII – str. 368
Zgromadzenie narodów i przygotowanie żywiołów
ostrzega ono okólnikiem całą branżę, by nikt nie zawierał z nim transakcji, co z reguły kończy się bankructwem nieposłusznej firmy. Spółka John D. Park i Synowie postanowiła sprzeciwić się temu dyktatowi i wystąpiła z wnioskiem o wprowadzenie zakazu działania Stowarzyszenia, który w tym konkretnym przypadku został odrzucony, lecz stał się powodem przyjęcia ogólnej zasady, wedle której zaleca się wszystkim ludziom, by powstrzymywali się od działalności ‘konspiracyjnej’, mającej na celu wymuszenie ‘ograniczeń w handlu’. Mamy tu do czynienia z przypadkiem krańcowym, jako że w oczywisty sposób trust tego rodzaju igra, lub może igrać z życiem ludzkim. Nie tyle zresztą chodzi o to, że podnoszą oni ceny leków patentowych do 21 szylingów za kroplę, co było przedmiotem tej szczególnej skargi, ile o to, że ubogich nie będzie stać na nabycie takich leków, jak chinina, opium, czy środki przeczyszczające. Należy pamiętać, że następcy pana Bryana umieszczają sprawę systemu trustów na czele swych zarzutów przeciwko kapitałowi, a przypadki takie, jak ten, dostarczają oparcia dla ich argumentów.”
TRUSTY W ANGLII
Chociaż trusty można by uważać za wynalazek amerykański, to jednak poniższa notatka podawana za londyńskim Spectatorem dowodzi, że zjawisko to nie ogranicza się wyłącznie do Ameryki. Autor pisze:
„Trusty zaczynają opanowywać niektóre dziedziny brytyjskiej gospodarki. Obecnie istnieje zjednoczenie, albo inaczej trust, w branży łóżek metalowych, którego główna siedziba znajduje się w Birmingham, ale działalnością swą obejmuje on całą Anglię. Trust ten jest tak sprytnie urządzony, że jest rzeczą praktycznie niemożliwą, by jakiś niezależny producent łóżek mosiężnych albo żelaznych mógł zacząć działalność bez przyłączenia się do tego zjednoczenia. A jeśli nawet to uczyni, to będzie musiał zwrócić się z prośbą o wydanie zezwolenia na produkcję, którego najprawdopodobniej i tak nie otrzyma. Gdyby mimo to zdecydował się podjąć niezależną działalność, to nie będzie w stanie zakupić surowców ani też nie znajdzie żadnego pracownika, który dysponowałby jakimkolwiek doświadczeniem w tym rzemiośle, ponieważ wszyscy producenci żelaza i mosiądzu na łóżka metalowe zgodzili się zaopatrywać jedynie zakłady należące do zjednoczenia, zaś robotnicy zostali zobowiązani przez swoje związki zawodowe do pracy wyłącznie dla tych producentów, którzy tworzą trust. Tak więc dla konsumentów